Η άποψη μας – Μάρτιος 2008

Ο όρος «ποιότητα» είναι αναμφισβήτητα ένας από τους πιο χρησιμοποιημένους αλλά ταυτόχρονα παραπλανητικούς στο λεξιλόγιο. Σύμφωνα με το λεξικό σημαίνει ‘ το ποιόν, η φύση, η εσωτερική υπόσταση προσώπου η πράγματος. Το σύνολο ιδιοτήτων που χαρακτηρίζουν ένα εμπόρευμα από τα ομοειδή του’ ( Τεγόπουλος-Φυτράκης 2004). Σύμφωνα με τον ορισμό είναι προσδιοριστικός όχι μόνο προιόντων και υπηρεσιών αλλά και ανθρώπινων ιδιοτήτων όπως συμπεριφοράς, γνώσης, εμφάνισης, χαρακτήρα κ.α.

Η μη ακριβής περιγραφή των ιδιοτήτων και χαρακτηριστικών ενός αντικειμένου η ενός ανθρώπου και η αντικατάστασή του με τον όρο ‘ποιότητα’ μπορεί να διευκολύνει εννοιολογικά την επικοινωνία, μας οδηγεί όμως πολλές φορές σε εντελώς διαφορετικές αντιλήψεις και ερμηνείες του όρου.

Μπορούμε να πούμε, αναφερόμενοι σε ένα πίνακα ζωγραφικής, μια μουσική εκτέλεση, ένα φόρεμα, η ένα τρόπο συμπεριφοράς ότι έχει ‘ποιότητα ’ συχνά όμως η αντίληψή μας για τον όρο στηρίζεται σε διαφορετικά κριτήρια. Αυτό οφείλεται στη διαφορετική καλλιέργεια, μόρφωση, εμπειρία, αισθητική αντίληψη που έχει ο καθένας μας και την διαφορετική επίδραση που μπορεί να έχει το ίδιο ερέθισμα σε διαφορετικούς ανθρώπους.

Η ποιότητα ενός φαγητού π.χ μπορεί να καθορισθεί από τη ποιότητα των υλικών, τον τρόπο παρασκευής, το σερβίρισμα η ακόμη από τα συνοδά πιάτα η ποτά. Τελικά αυτό που είναι καθοριστικό της ποιότητας είναι το σύνολο των πιο πάνω η η τελική εντύπωση που σχηματίζει αυτός που το καταναλώνει με βάση τις προτιμήσεις του, τη διαθεσή του η τις εμπειρίες του.

Πολλές φορές η ποιότητα συγχέεται με το κόστος. Ένα καλοσχεδιασμένο ρούχο ραμμένο όμως με όχι ιδιαίτερα ακριβά υφάσματα μπορεί να είναι ποιοτικό έστω και αν είναι φθηνό. Αντίθετα υπάρχουν ρούχα πανάκριβα που αισθητικά είναι απαράδεκτα.
Ένα ακριβό αυτοκίνητο μπορεί να είναι γρήγορο δεν είναι απαραίτητα όμως ποιοτικό αν δεν συνδυάζει και άλλες ιδιότητες όπως σχεδίαση η ασφάλεια.

Όταν αναφερόμαστε σε υπηρεσίες τα πράγματα γίνονται πιο πολύπλοκα. Η ποιότητα π.χ των παρεχομένων από ένα φορέα υγείας υπηρεσιών πως καθορίζεται. Από την συμπεριφορά των λειτουργών της υγείας, από τη ξενοδοχειακή υποδομή, τη καθαριότητα των χώρων, τη παραγωγικότητα η το τελικό αποτέλεσμα που είναι η σωστή διάγνωση και θεραπεία.

Ένα καλλιτέχνημα από μία Χώρα της Αφρικής φτιαγμένο από ξύλο από ένα ταλαντούχο αλλά απαίδευτο καλλιτέχνη μπορεί να είναι φθηνό αλλά ποιοτικό. Ο αξιοπρεπής σοφός γέροντας της παλιάς Ελληνικής υπαίθρου με την ευθυκρισία και πρακτική προσέγγιση που τον διάκρινε είχε αναμφισβήτητα ποιότητα παρ’ ότι δεν είχε μόρφωση.

Ένα κείμενο από μια κωμωδία του Αριστοφάνη μπορεί να περιέχει βωμολοχίες όμως είναι ποιοτικό γιατί περιγράφει και αναλύει με μοναδικότητα την ανθρώπινη φύση.
Όταν λέμε ότι ένας γνωστός μας έχει ποιότητα τι προσδιορίζουμε. Την συμπεριφορά του, την καλλιέργεια και μόρφωσή του ,τον τρόπο της ζωής του, την ευγένειά του η την οικονομική του κατάσταση.

Η ποιότητα μπορεί να σχετίζεται, χωρίς όμως να ταυτίζεται , με το κόστος, το ταλέντο, την αισθητική αντίληψη, τη δυσκολία ,την έμπνευση, τον τρόπο κατασκευής η παροχής η ακόμη και τον τρόπο παρουσίασης ενός προιόντος η μιάς υπηρεσίας.

Φαίνεται ότι η έννοια της ποιότητας αναφέρεται σε μια υποκειμενική εκτίμηση μιάς σύνθετης σε ιδιότητες οντότητας. Πολλοί την αναζητούν, λίγοι τη βρίσκουν ενώ οι περισσότεροι από εμάς νομίζουμε ότι την ανακαλύψαμε ενώ αυτή εξακολουθεί να μας διαφεύγει.

Κώστας Φαινέκος