Ζούμε στη περίοδο θεοποίησης της φυσικής ομορφιάς και της ευζωίας. Η απόκτηση φυσικού κάλλους αποτελεί , σε οποιαδήποτε ηλικία και στα δύο φύλα, πρωταρχικό στόχο και μόνιμη φροντίδα. Η επιμήκυνση του δημιουργικού βιολογικά, συναισθηματικά αλλά και επαγγελματικά χρόνου της ζωής μας με ταυτόχρονη διατήρηση όμως καλής φυσικής κατάστασης και ελκυστικής εμφάνισης αποτελούν κύρια χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς του « μεταμοντέρνου ανθρώπου».
Η επιδίωξη αυτή συνήθως συνοδεύεται από τη προσπάθειά μας για κατάκτηση των παραγόντων εκείνων που νομίζουμε ότι κάνουν τη ζωή μας όμορφη και απολαυστική και που διασφαλίζονται από υψηλό εισόδημα. Το άνετο αστικό σπίτι και το εξοχικό, τα ακριβά αυτοκίνητα, περισσότερος ελεύθερος χρόνος, άφθονη και καλής ποιότητας διατροφή, περιορισμός στο ελάχιστο της καθημερινής οικιακής ρουτίνας, ταξίδια και πολυτελή επώνυμα ρούχα αποτελούν στοιχεία ευημερίας και απόλαυσης. Η υπερκατανάλωση αλκοόλ και καπνού αποτελούν επιπλέον στοιχεία της επιδιωκόμενης ευζωίας.
Όλα όμως έχουν ένα τίμημα. Η διατήρηση της νεανικής εμφάνισης και της ομορφιάς έχει υψηλό οικονομικό κόστος. Τα ινστιτούτα ομορφιάς, τα κομμωτήρια, η βιομηχανία καλλυντικών, τα γυμναστήρια, οι πλαστικές επεμβάσεις αποτελούν σημαντικό τμήμα του ατομικού και οικογενειακού προυπολογισμού και συντηρούν μια βιομηχανία ομορφιάς με τζίρο δισεκατομμυρίων. Η αντίσταση στο χρόνο και στη φυσική φθορά προάγεται καταιγιστικά από τις διαφημίσεις στα ΜΜΕ και από τα πρότυπα εμφάνισης που προβάλλονται μέσα από τα περιοδικά και τις εκπομπές lifestyle.
Από την άλλη πλευρά η επίτευξη της «ευζωίας» με τη συνεχή προσπάθεια μας για απόκτηση και κατανάλωση υλικών αγαθών συντηρεί τη βιομηχανία της «απόλαυσης». Ο υπερκαταναλωτισμός, ακόμη και σε περιόδους οικονομικής κρίσης, η ψυχοθεραπεία των αγορών άσχετα με τις πραγματικές μας ανάγκες (το shopping therapy των Αγγλοσαξώνων), η τάση για επίδειξη και ο ανταγωνισμός με το γείτονα μας, αποτελούν επίσης χαρακτηριστικά γνωρίσματα της κοινωνίας μας.
Οι δύο όμως αυτές κύριες επιδιώξεις του μεταμοντέρνου ανθρώπου όχι μόνο δεν συμπίπτουν στους στόχους τους αλλά πολλές φορές η προσπάθεια κατάκτησης της μίας ακυρώνει τη προσπάθεια επίτευξης της άλλης.
Η διατήρηση της φυσικής ομορφιάς και ρώμης προυποθέτει ελεύθερο χρόνο για άσκηση και ανάπαυση που είναι δύσκολο να βρεθεί όταν εργαζόμαστε υπερωριακά η κρατάμε δύο δουλειές για να αποκτήσουμε το απαραίτητο εισόδημα για την «ευζωία».
Η υπερκατανάλωση φαγητού, που αποτελεί μία από τις βασικές απολαύσεις του σύγχρονου ανθρώπου, οδηγεί σε παχυσαρκία, η υπερβολική χρήση τοξικών ουσιών όπως καπνού και οινοπνεύματος επιβαρύνει την υγεία και επηρεάζει αρνητικά τη φυσική εμφάνιση όπως επίσης και το ξενύχτι, απαραίτητο στοιχείο στη διασκέδαση του Ελληνα, και η έλλειψη ύπνου που συνεπάγεται.
Η ηδονή που προσφέρει η σεξουαλική επαφή όταν χαρακτηρίζεται από έλλειψη προφύλαξης και συχνή αλλαγή συντρόφων μπορεί να οδηγήσει σε σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες, η τηλεόραση, μία προσφιλής απόλαυση του σύγχρονου Ελληνα, οδηγεί σε παχυσαρκία, πλαδαρότητα και μυοσκελετικά νοσήματα λόγω της καθήλωσης μας στην ίδια θέση επί ώρες. Το αυτοκίνητο μπορεί να αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της ευημερίας και ενδεικτικό του κοινωνικοοικονομικής μας θέσης η υπερβολική του όμως χρήση και η απόλαυση της ταχύτητας μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της φυσικής άσκησης και ατυχήματα που μπορούν να αλλάξουν όχι μόνο τη φυσική μας εμφάνιση, με τις αναπηρίες που προκαλούν, αλλά και τη ποιότητα της ζωής μας.
Συμπερασματικά κυνηγάμε δύο στόχους που φαινομενικά αλληλοσυμπληρώνονται στο κυνήγι της ευτυχίας, μιά και η καλή ζωή προυποθέτει τη φυσική υγεία και ομορφιά συνδυασμένα με την άνετη διαβίωση και την απόλαυση των υλικών αγαθών, στην ουσία όμως οι δύο αυτοί στόχοι αλληλοαναιρούνται διότι η επίτευξη του ενός αυξάνει το βαθμό δυσκολίας κατάκτησης του άλλου.
Πρόσφατα δημοσιεύθηκαν έρευνες που αποδεικνύουν αρνητική συσχέτιση μεταξύ των προσλαμβανομένων με το φαγητό θερμίδων και του χρόνου επιβίωσης. Με άλλα λόγια όσο λιγότερο τρώμε τόσο περισσότερο ζούμε.
Η βλαβερή επίδραση της καθιστικής ζωής και του καπνίσματος δεν επιδέχονται αμφισβήτηση όπως και του stress στο χώρο της εργασίας.
Το δίλημμα δεν είναι μόνο φιλοσοφικό δηλαδή λιγότερη απόλαυση στη ζωή μας για καλλίτερη υγεία, φυσική εμφάνιση και περισσότερα χρόνια ζωής. Είναι κοινωνικό με την έμφαση στις προτεραιότητες που θέτει το σπίτι, το σχολείο, η πολιτεία στους νέους να ακολουθήσουν στη ζωή τους αλλά και οικονομικό.
Δυο τεράστιες βιομηχανίες η μία της φυσικής ρώμης, υγείας και ομορφιάς φαινομενικά αντιπαρατίθεται με τη βιομηχανία της κατανάλωσης, της απόλαυσης και γενικότερα του ευδαιμονισμού. Στην ουσία όμως τέτοια αντιπαράθεση δεν υφίσταται γιατί οι δύο βιομηχανίες λειτουργούν συμπληρωματικά διορθώνοντας η μία τις ζημιές της άλλης. Δεν θα υπήρχαν ινστιτούτα αδυνατίσματος αν δεν υπήρχαν παχύσαρκοι και πλαστική χειρουργική αν δεν υπήρχαν ρυτίδες.
Μήπως τελικά το « Παν Μέτρον Αριστον» δεν είναι τόσο κοινότυπο όσο ακούγεται;
Κώστας Φαινέκος
